v3.0 1296 Text Текст № 8. Нищий oqʼert̄u oqʼert̄u pauper.NOM 1 Нищий nakʼalaj zamāna ewdili os ɬ̄aӀmat̄u bošor, nakʼalaj zamāna <w>edi-li os ɬ̄aӀma-t̄u bošor ancient time(NOM) <1>be.PF-EVID one be.rich-ATR.1 man(NOM) *** 3 <***>***-*** *** ***-*** 1 jamummut̄ik cʼōru edili ʕumar. jamu-m-mu-t̄i-k cʼōr-u edi-li ʕumar that-1-OBL.1-SUP-LAT name(NOM)-and 4.be.PF-EVID Umar(NOM) ***-***-***-***-*** 4-*** ***-*** 1 1. В николаевские времена жил один богатый человек по имени Омар. jamu bošor χit̄a ciliši urqӀirši jamu bošor χit̄a cili-ši u-<r>qӀ-ir-ši that.1 man(NOM) then Azerbaijan-ALL 1-<IPF>go-IPF-CVB.AUXDEP *** 1 *** ***-*** ***-<***>***-***-*** ewdili χos as, wirχ˳mus. <w>edi-li χos a-s w-irχ˳mu-s <1>AUX.PF-EVID property(NOM) 4.do-INF 1-work-INF <***>***-*** 4 ***-*** ***-***-*** 2. Он ходил на заработки в Азербайджан. не совсем, как следует записывать глоссу урхъIирши - согласовательный показатель занимает начальную позицию, поэтому надо выделять, хотя он и сливается с начальным гласным основы; с другой стороны, если выделять, тогд имперфектный инфикс перестает быть инфиксом, и его надо глоссировать уже иначе jamummun ɬ̄onnōlu erdili os. jamu-m-mu-n ɬ̄onnōl-u <r>edi-li os that-1-OBL.1-GEN woman(NOM)-and <2>be.PF-EVID one ***-***-***-*** 2-*** <***>***-*** *** 3-4. Была у него жена по имени Ашура. jamur ɬ̄annat̄ik cʼor edili ʕašura. jamu-r ɬ̄anna-t̄i-k cʼor edi-li ʕašura that-2 woman.OBL-SUP-LAT name(NOM) 4.be.PF-EVID Ashura(NOM) ***-*** 2-***-*** 4 ***-*** 2 jat hinc χabar abt̄iqit̄ut heʟʼəna et̄it̄ut ja-t hinc χabar <b>at̄i-qi-t̄u-t heʟʼəna et̄i-t̄u-t this-4 now story(NOM) <3>let.PF-POT-ATR-4 thing(NOM) 4.become.PF-ATR-4 ***-*** *** 3 <***>***-***-***-*** 4 ***-***-*** čʼemna tow bošor cili ewdili. čʼem-n-a to-w bošor cili <w>edi-li time-OBL-IN thot-1 man(NOM) Azerbaijan <1>be.PF-EVID 4-***-*** ***-*** 1 *** <***>***-*** 5. Он находился в Азербайджане, когда случилась такая история. Неясно "хабар поведает" - если такая псевдоперсонификация, хабар должен был бы быть в эргативе по-видимому, релятивизация из "гьекьеммин хабар атис" с отсутствующим агенсом; причем, если верить дословному переводу Джалиля, эта конструкция лабильна, то есть агенс не ощущается как обязательный; иначе он перевел бы "вещь, о которой я (расскажу) пущу хабар" jar ɬ̄onnol χit̄a žentʼu arilit ja-r ɬ̄onnol χit̄a že-n-tʼu ari-li-t this-2 woman(NOM) then LOGOPH.NON1.OBL-GEN-4.R work-OBL-SUP ***-*** 2 *** ***-***-*** 4-***-*** noʟʼa erdili. noʟʼ-a <r>edi-li house-IN <2>be.PF-EVID 4-*** <***>***-*** 6+ 7. Однажды, когда жена его занималась дома, к ней пришел нищий. os iqna jar ɬ̄annarak χit̄a qӀ˳ali os iq-n-a ja-r ɬ̄anna-ra-k χit̄a qӀ˳a-li one day-OBL-IN this-2 woman.OBL-CONT-LAT then 1.come.PF-EVID *** 4-***-*** ***-*** 2-***-*** *** ***-*** oqʼert̄u. oqʼert̄u pauper.NOM 1 jamu oqʼert̄u jarmi ɬibtʼu iqna, qʼutʼi jamu oqʼert̄u ja-r-mi ɬib-tʼu iq-n-a qʼutʼi that.1 pauper.NOM this-2-OBL(ERG) three-4.R day-OBL-IN agreement(NOM) *** 1 ***-***-*** ***-*** 4-***-*** 4 owli, wirχ˳mus waq̄ʼuli. ow-li w-irχ˳mu-s w-aq̄ʼu-li 4.do.PF-EVID 1-work-INF 1-abandon.PF-EVID ***-*** ***-***-*** ***-***-*** 8. Она наняла его на работу на три дня. kʼan harakdut iqna jar ɬ̄anna čʼut kʼan harak-du-t iq-n-a ja-r ɬ̄anna čʼut most before-ATR-4 day-OBL-IN this-2 woman.OBL(ERG) jug(NOM) *** ***-***-*** 4-***-*** ***-*** 2 3 boʟoli jow oqʼermurak dabχis. bo-ʟo-li jo-w oqʼer-mu-ra-k <b>daχi-s HPL-give.PF-EVID this-1 pauper-OBL.1-CONT-LAT <3>hit-INF ***-***-*** ***-*** 1-***-***-*** <***>***-*** 9. В первый день она ему поручила сбивать масло в кувшине. ɬ̄˳ak loburu ħelekowu edili, jamumu ɬ̄˳ak lobur-u ħeleko-wu edi-li jamu-m-u near children(NOM)-and chicken(NOM)-and NPL.be.PF-EVID that-3-and *** (4)-*** 3-*** ***-*** ***-***-*** baq̄ʼuli: “bara,— boli,— liqӀʼili χ̄es <b>aq̄ʼu-li bara bo-li liqӀʼi-li χ̄e-s <3>abandon.PF-EVID behold say.PF-EVID eagle-OBL(ERG) NPL.carry.away-INF <***>***-*** *** ***-*** 3-*** ***-*** artirgi”,— boli. <r>at-ir-gi bo-li <IPF>NPL.let-IPF-PROH say.PF-EVID <***>***-***-*** ***-*** 10. Поблизости ходила курица с цыплятами, и оставляя ее, женщина наказала: «Смотри, чтобы орел ее неунес». В словаре основа "орел" простая, в этом предл была сильная, я исправил χit̄a qʼowdili jow lo čʼut dabχirši, χit̄a <w>qʼodi-li jo-w lo čʼut <b>daχi-r-ši then <1>sit.down.PF-EVID this-1 lad(NOM) jug(NOM) <3>hit-IPF-CVB *** <***>***-*** ***-*** 1 3 <***>***-***-*** tor ɬ̄onnol arilt̄ik orqӀali. to-r ɬ̄onnol ari-l-t̄i-k <r>oqӀa-li thot-2 woman(NOM) work-OBL-SUP-LAT <2>go.PF-EVID ***-*** 2 4-***-***-*** <***>***-*** 11. Парень остался сбивать масло, а женщина пошла на работу. tʼit̄ut s̄aʕat et̄ili, jat̄ik liqӀʼ baqӀali. tʼi-t̄u-t s̄aʕat et̄i-li jat̄ik liqӀʼ ba-qӀa-li be.small-ATR-4 time(NOM) 4.become.PF-EVID suddenly eagle(NOM) 3-come.PF-EVID ***-***-*** 4 ***-*** *** 3 ***-***-*** 12-13. Спустя некоторое время внезапно прилетел орел и утащил одного цыпленка. os ħelekulin lo, jab liqӀʼili oχ̄ali, os ħeleku-li-n lo ja-b liqӀʼi-li oχ̄a-li one chicken-OBL-GEN child(NOM) this-3 eagle-OBL(ERG) 4.carry.away.PF-CVB *** 3-***-*** 4 ***-*** 3-*** ***-*** oqӀali. oqӀa-li 4.go.PF-EVID ***-*** Опять клиент, Александр Евгеньевич. Я даже не сразу понял согласование, хотел телегу писать))) В книжке было ликкъIили дважды с сильным абруптивным, но в словаре слабый, и далее в 18 тоже Так что я исправил на обычный (не сильный) jow oqʼert̄u warhuli: “zari han+ owna χali?”— jo-w oqʼert̄u w-arh-u-li zari han+ ow-na χali this-1 pauper.NOM 1-think-PF-EVID I.ERG what 4.do.PF-CVB be.better ***-*** 1 ***-***-***-*** *** *** ***-*** 3 boli. bo-li say.PF-EVID ***-*** 14. Стал думать нищий: «Что же мне сделать?” warhuli, warhuli, warhuli, os k˳ar w-arh-u-li w-arh-u-li w-arh-u-li os k˳ar 1-think-PF-CVB 1-think-PF-CVB 1-think-PF-CVB one rope(NOM) ***-***-***-*** ***-***-***-*** ***-***-***-*** *** 3 baχ̄ali, k˳allirši etʼnili īnnib ba-χ̄a-li k˳al-li-r-ši etʼni-li ī-n-n-ib 3-take.PF-EVID rope-OBL-CONT-ALL NPL.tie.PF-CVB be-RESTR-ATR-ATR.PL ***-***-*** 3-***-***-*** ***-*** ***-***-***-*** ħelekulin lobur, k˳allin s̄ōbu ħelekulin ħeleku-li-n lobur k˳al-li-n s̄ōb-u ħeleku-li-n chicken-OBL-GEN children(NOM) rope-OBL-GEN edge(NOM)-and chicken-OBL-GEN 3-***-*** (4) 3-***-*** 4-*** 3-***-*** aqlirši owli. aq-li-r-ši ow-li leg-OBL-CONT-ALL 4.do.PF-EVID 4-***-***-*** ***-*** 15. Думал он, думал и придумал: взял веревку, привязал к ней всех цыплят, а конец веревки привязал к ногекурицы. tʼit̄ut s̄aʕat et̄ili, jat̄ik ansaw liqӀʼ tʼi-t̄u-t s̄aʕat et̄i-li jat̄ik ansaw liqӀʼ be.small-ATR-4 time(NOM) 4.become.PF-EVID suddenly again eagle(NOM) ***-***-*** 4 ***-*** *** *** 3 baqӀali. ba-qӀa-li 3-come.PF-EVID ***-***-*** 16. Через некоторое время снова прилетел орел. jamum ħelekowu, bosoli, obχ̄ali, jamu-m ħeleko-wu bo-s-o-li <b>oχ̄a-li that-3 chicken(NOM)-and 3-hold-PF-CVB <3>carry.away.PF-EVID ***-*** 3-*** ***-***-***-*** <***>***-*** ħelekulis χir īnnib loburu oqӀali. ħeleku-li-s χir ī-n-n-ib lobur-u oqӀa-li chicken-OBL-DAT behind be-RESTR-ATR-ATR.PL children(NOM)-and NPL.go.PF-EVID 3-***-*** *** ***-***-***-*** (4)-*** ***-*** 17. Схватил он курицу и потащил, а вместе с ней и всех цыплят. jat̄i+ χ̄ut̄u jow lo χit̄a teb lobur jat̄i+ χ̄u-t̄u jo-w lo χit̄a teb lobur up 1.stand.up-ATR.1 this-1 lad(NOM) then thot.PL children(NOM) *** ***-*** ***-*** 1 *** *** (4) liqӀʼiliraš oʟmus boli, čʼut, ebkuli, liqӀʼi-li-ra-š oʟmu-s bo-li čʼut <b>eku-li eagle-OBL-CONT-EL NPL.take.out-INF say.PF-CVB jug(NOM) <3>fall.PF-CVB 3-***-***-*** ***-*** ***-*** 3 <***>***-*** abqӀuli, it̄ut hōnu naӀʟʼ eχuli oqӀali. <b>aqӀ-u-li i-t̄u-t hōnu naӀʟʼ eχu-li oqӀa-li <3>break-PF-EVID be-ATR-4 any milk(NOM) 4.spill.PF-CVB 4.go.PF-EVID <***>***-***-*** ***-***-*** *** 4 ***-*** ***-*** 18. Вскочил парень, думая отнять цыплят у орла, но кувшин упал и разбился, а .все молоко пролилось. “jas̄a han+ uqi zari?”— boli, eӀmmuli jow lo. jas̄a han+ u-qi zari bo-li eӀmmu-li jo-w lo now what 4.do-POT I.ERG say.PF-CVB weep.PF-EVID this-1 lad(NOM) *** *** ***-*** *** ***-*** ***-*** ***-*** 1 19. «Что мне теперь делать?» — сказал парень и заплакал. eqišimis daqӀali tor ɬ̄onnol: “han aw? han et̄i?”— eqišimis da-qӀa-li to-r ɬ̄onnol han aw han et̄i in.the.evening 2-come.PF-EVID thot-2 woman(NOM) what(NOM) 4.do.PF what(NOM) 4.become.PF *** ***-***-*** ***-*** 2 *** *** *** *** boli. bo-li say.PF-EVID ***-*** 20. Вечером вернулась женщина и спросила: «Как дела? Что было?” “wallah, jella+ jella et̄i”,— boli tow laha. wallah jella jella et̄i bo-li to-w laha by.god thus thus 4.become.PF say.PF-EVID thot-1 lad.OBL(ERG) *** *** *** *** ***-*** ***-*** 1 21. «Валлах, то-то и то-то случилось», — рассказал парень. duʕilit̄iš χer han+ i? duʕi-li-t̄i-š χer han+ i quarrel-OBL-SUP-EL profit(NOM) what 4.be 3-***-***-*** 3 *** *** 22. Но что толку браниться? правильно ли я понимаю, что здест сочетание что + связка čʼat boli itʼu jar ɬ̄anna. čʼat bo-li i-tʼu ja-r ɬ̄anna word(NOM) SAY.PF-EVID.AUXDEP 4.AUX-NEG this-2 woman.OBL(ERG) 4 ***-*** ***-*** ***-*** 2 23. Поэтому и не стала ничего говорить женщина. eqiša boli: “dogi bec̄ʼōtʼuši bi eqiša bo-li dogi bec̄ʼ-ō-tʼu-ši b-i in.the.evening say.PF-EVID donkey(NOM) can-POT.NEG-NEG-CVB.AUXDEP 3-AUX *** ***-*** 3 ***-***-***-*** ***-*** labu,— boli,— tob dogilis ɬ̄˳ak la-bu bo-li to-b dogi-li-s ɬ̄˳ak we.excl.GEN-3.R say.PF-EVID thot-3 donkey-OBL-DAT near ***-*** ***-*** ***-*** 3-***-*** *** owχas qӀ˳es k˳atʼ”,— boli. <w>oχa-s qӀ˳e-s k˳atʼ bo-li <1>lie.down-INF 1.go-INF need say.PF-EVID <***>***-*** ***-*** *** ***-*** 24. Вечером она сказала: «У нас болен осел, пойди переночуй возле него». ha, owli kummūlu, tot̄u kunneli, jow ha ow-li kummūl-u to-t̄-u kun-ne-li jo-w well 4.do.PF-EVID food(NOM)-and thot-4-and eat-PF-EVID this-1 *** ***-*** 4-*** ***-***-*** ***-***-*** ***-*** lo uqӀali doɬuma bec̄ʼōtʼut̄ub lo uqӀa-li doɬum-a bec̄ʼ-ō-tʼu-t̄u-b lad(NOM) 1.go.PF-EVID cowshed-IN can-POT.NEG-NEG-ATR.1(NOM)-3 1 ***-*** ***-*** ***-***-***-***-*** dogilis ɬ̄˳ak owχas. dogi-li-s ɬ̄˳ak <w>oχa-s donkey-OBL-DAT near <1>lie.down-INF 3-***-*** *** <***>***-*** 25. Приготовила она еду, поели они, и пошел парень спать в хлеву вместе с больным ослом. owχuli χit̄a jow lo, owχuli, <w>oχ-u-li χit̄a jo-w lo <w>oχ-u-li <1>lie.down-PF-EVID then this-1 lad(NOM) <1>lie.down-PF-EVID <***>***-***-*** *** ***-*** 1 <***>***-***-*** owχuli, bazar ewt̄ili. <w>oχ-u-li bazar <w>et̄i-li <1>lie.down-PF-EVID be.longing <1>INCH.PF-EVID <***>***-***-*** *** <***>***-*** 26. Лежал парень, лежал, и надоело ему это. “wallah,— boli,— ak̄u+ kelkan ɬ̄˳ak owχas kelaw, wallah bo-li ak̄u+ ke-l-kan ɬ̄˳ak <w>oχa-s kelaw by.god say.PF-EVID dawn BECOME-INF-TEMP5 near <1>lie.down-INF than *** ***-*** *** ***-***-*** *** <***>***-*** *** zari jab dogi buʟʼuqi”,— boli, zari ja-b dogi bu-ʟʼ-u-qi bo-li I.ERG this-3 donkey(NOM) 3-slaughter.PF-PF-POT say.PF-CVB *** ***-*** 3 ***-***-***-*** ***-*** buʟʼuli tʼal+ abuli. bu-ʟʼ-u-li tʼal+ <b>a-u-li HPL-slaughter-PF-EVID send <3>DO-PF-EVID ***-***-***-*** *** <***>***-***-*** 27. «Валлах, — сказал он, — чем лежать с этим ослом до утра, лучше я его прирежу», — и зарезал. ak̄ommis uqӀali jow lo tor ɬ̄annarak. ak̄ommis uqӀa-li jo-w lo to-r ɬ̄anna-ra-k in.the.morning 1.go.PF-EVID this-1 lad(NOM) thot-2 woman.OBL-CONT-LAT *** ***-*** ***-*** 1 ***-*** 2-***-*** 28. Утром парень пошел к женщине. “ha, han+ aw, han et̄i?”— boli tor ɬ̄anna. ha han+ aw han et̄i bo-li to-r ɬ̄anna well what 4.do.PF what(NOM) 4.become.PF say.PF-EVID thot-2 woman.OBL(ERG) *** *** *** *** *** ***-*** ***-*** 2 29. «Ну, как дела? Что было?» — спросила она. “wallah,— boli,— dogi bakʼaqiši ebdi,— wallah bo-li dogi ba-kʼa-qi-ši <b>edi by.god say.PF-EVID donkey(NOM) 3-die.SG.PF-POT-CVB.AUXDEP <3>AUX.PF *** ***-*** 3 ***-***-***-*** <***>*** boli,— zari buʟʼuli tʼal+ abu”,— boli. bo-li zari bu-ʟʼ-u-li tʼal+ a-b-u bo-li say.PF-EVID I.ERG 3-slaughter-PF-CVB send DO-3-PF say.PF-EVID ***-*** *** ***-***-***-*** *** ***-***-*** ***-*** 30. Он сказал: «Валлах, тот осел умирал, так я его зарезал». orqӀali jar ɬ̄onnol sark̄as, jarmis <r>oqӀa-li ja-r ɬ̄onnol <r>sak̄a-s ja-r-mi-s <2>go.PF-EVID this-2 woman(NOM) <2>look-INF this-2-OBL-DAT <***>***-*** ***-*** 2 <***>***-*** ***-***-***-*** χӀon buʟʼuli boχoli. χӀon bu-ʟʼ-u-li bo-χo-li cow(NOM) 3-slaughter-PF-CVB 3-find.PF-EVID 3 ***-***-***-*** ***-***-*** 31. Она пошла посмотреть и нашла зарезанную корову. странный синтаксис для такого перевода, почему pf? - м.б. "обнаружила, что (он) зарезал корову", с сентенциальным актантом? но тогда неясно почему согласование по корове jow laha dogilin biqʼ˳ma sintʼaw χӀon jo-w laha dogi-li-n biqʼ˳-ma sin-tʼaw χӀon this-1 lad.OBL(ERG) donkey-OBL-GEN place-IN know-NEG.CVB cow(NOM) ***-*** 1 3-***-*** 3-*** ***-*** 3 buʟʼuli ebdili. bu-ʟʼ-u-li <b>edi-li 3-slaughter-PF-CVB.AUXDEP <3>AUX.PF-EVID ***-***-***-*** <***>***-*** 32. Парень по ошибке зарезал ее вместо осла. возможно, не стоит глоссировать синтIав - м.б. сделать типа inadvertently jar ɬ̄onnol darhuli: “han owna, χali,— boli, ja-r ɬ̄onnol d-arh-u-li han ow-na χali bo-li this-2 woman(NOM) 2-think-PF-EVID what(NOM) 4.do.PF-CVB be.better say.PF-EVID ***-*** 2 ***-***-***-*** *** ***-*** 3 ***-*** jow lahas zari?” jo-w laha-s zari this-1 lad.OBL-DAT I.ERG ***-*** 1-*** *** 33. Женщина подумала: «Что мне лучше сделать с этим парнем?” daqӀali: “oqʼert̄u,— boli,— šut̄a un,— boli,— zari da-qӀa-li oqʼert̄u bo-li šut̄a un bo-li zari 2-come.PF-EVID pauper.NOM say.PF-EVID tomorrow you.sg(NOM) say.PF-EVID I.ERG ***-***-*** 1 ***-*** *** *** ***-*** *** bot̄ut biqʼ˳mak qӀ˳es kowšuqi”,— boli. bo-t̄u-t biqʼ˳-ma-k qӀ˳e-s <w>koš-u-qi bo-li say.PF-ATR-4 place-IN-LAT 1.go-INF <1>must-PF-POT say.PF-EVID ***-***-*** 3-***-*** ***-*** <***>***-***-*** ***-*** 34. Вернулась она и сказала: «Нищий, завтра ты пойдешь туда, куда я тебе скажу». “wallah, χowt̄i,— boli,— daki χowt̄itʼu?”— boli. wallah <w>χot̄i bo-li daki <w>χot̄i-tʼu bo-li by.god <1>go.POT say.PF-EVID why <1>go.POT-NEG say.PF-EVID *** <***>*** ***-*** *** <***>***-*** ***-*** 35. «Что же, пойду, почему не пойти?» — сказал он. “ha,— boli,— šut̄a tʼal+ owqi zari un”,— boli. ha bo-li šut̄a tʼal+ ow-qi zari un bo-li well say.PF-EVID tomorrow send 1.DO.PF-POT I.ERG you.sg(NOM) say.PF-EVID *** ***-*** *** *** ***-*** *** *** ***-*** 36. «Завтра я тебя пошлю», — сказала она. “tʼal+ owenčʼiš, zōnu χowt̄i”,— boli. tʼal+ ow-enčʼiš zōn-u <w>χot̄i bo-li send 1.DO.PF-COND I(NOM)-and <1>go.POT say.PF-EVID *** ***-*** ***-*** <***>*** ***-*** 37. «Если пошлешь, я пойду», — ответил он. ak̄ommis dit̄aw χ̄uli jow lo: “ha,— boli,— ak̄ommis dit̄-aw χ̄u-li jo-w lo ha bo-li in.the.morning early-1.R 1.stand.up-EVID this-1 lad(NOM) well say.PF-EVID *** ***-*** ***-*** ***-*** 1 *** ***-*** un zon daši tʼal+ owqiši wi?”— boli un zon daši tʼal+ ow-qi-ši w-i bo-li you.sg(ERG) I(NOM) where.to send 1.DO.PF-POT-CVB.AUXDEP 1-AUX say.PF-EVID *** *** *** *** ***-***-*** ***-*** ***-*** tor ɬ̄annārši. to-r ɬ̄annā-r-ši thot-2 woman.OBL-CONT-ALL ***-*** 2-***-*** 38. Рано утром встал парень и сказал женщине: «Ну, куда ты меня посылаешь?” “wallah,— boli tor ɬ̄anna,— jellet̄ut duχriqӀ wallah bo-li to-r ɬ̄anna jelle-t̄u-t duχri-qӀ by.god say.PF-EVID thot-2 woman.OBL(ERG) thus-ATR-4 village-INTER *** ***-*** ***-*** 2 ***-***-*** 4-*** qart di,— boli,— jamur qartli bez buqʼarin qart d-i bo-li jamu-r qart-li b-ez buqʼari-n hag(NOM) 2-be say.PF-EVID that-2 hag-OBL(ERG) 3-I.DAT barley.OBL-GEN 2 ***-*** ***-*** ***-*** ***-*** ***-*** 3-*** qʼili boʟos bi,— boli,— jamum qʼili bušbus qʼili bo-ʟo-s b-i bo-li jamu-m qʼili bu-šbu-s measure(NOM) 3-give-INF 3-AUX say.PF-EVID that-3 measure(NOM) 3-take-INF 3 ***-***-*** ***-*** ***-*** ***-*** 3 ***-***-*** uqӀa un”,— boli. uqӀa un bo-li 1.go(IMP) you.sg(NOM) say.PF-EVID *** *** ***-*** 39. «Валлах, — сказала женщина, — в таком-то селении живет ведьма, которая должна мне меру пшеницы.Иди к ней и возьми эту меру». uqӀali jow lo χit̄a. uqӀa-li jo-w lo χit̄a 1.go.PF-EVID this-1 lad(NOM) then ***-*** ***-*** 1 *** 40. Ушел тот парень. jar ɬ̄annas ikʼmis ekuli χit̄a: “jas̄a tow ja-r ɬ̄anna-s ikʼ-mi-s eku-li χit̄a jas̄a to-w this-2 woman.OBL-DAT heart-OBL-DAT fall.PF-EVID then now thot-1 ***-*** 2-*** 4-***-*** ***-*** *** *** ***-*** lo tor qartli kʼ˳is owqi, kʼolmat̄u tow lo to-r qart-li kʼ˳i-s ow-qi kʼolma-t̄u to-w lad(NOM) thot-2 hag-OBL(ERG) 1.die.SG-INF 1.do.PF-POT other-ATR.1 thot-1 1 ***-*** 2-*** ***-*** ***-*** ***-*** ***-*** χarāši wēӀtʼu”,— boli. χarā-ši w-ēӀ-tʼu bo-li back-ALL 1-come.POT-NEG say.PF-EVID ***-*** ***-***-*** ***-*** 41. А женщина подумала: «Теперь эта ведьма его убьет и больше он назад не вернется». интересно употребление кванторного слова "больше" - но оно описано в словаре))) ha, werqӀuli, werqӀuli, werqӀuli, χit̄a ha w-erqӀ-u-li w-erqӀ-u-li w-erqӀ-u-li χit̄a well 1-walk-PF-EVID 1-walk-PF-EVID 1-walk-PF-EVID then *** ***-***-***-*** ***-***-***-*** ***-***-***-*** *** jow lo ewdili tor ɬ̄anna jo-w lo <w>edi-li to-r ɬ̄anna this-1 lad(NOM) <1>arrive.PF-EVID thot-2 woman.OBL(ERG) ***-*** 1 <***>***-*** ***-*** 2 wart̄ut duχriqӀak. war-t̄u-t duχri-qӀa-k say.IPF-ATR-4 village-INTER-LAT ***-***-*** 4-***-*** 42. Парень шел, шел, шел и дошел, наконец, до селения, которое указала женщина. doχoli imik tor qart. do-χo-li imik to-r qart 2-find.PF-EVID there thot-2 hag(NOM) ***-***-*** *** ***-*** 2 43. Нашел там ведьму. “adam insannin di caχu,— boli,— un adam insan-ni-n di caχ-u bo-li un person(NOM) person-OBL-GEN smell(NOM) 4.drop-PF say.PF-EVID you.sg(NOM) 8 8-***-*** 4 ***-*** ***-*** *** k˳iri?”— boli. k˳i-ri bo-li who(NOM)-INTRGALT say.PF-EVID ***-*** ***-*** 44. «Чую человеческий дух, — сказала она, — кто ты такой?” здесь нет альтернативного вопроса, но все же глоссирую как INTRGALT (предлагавшееся мною or вообще и никак не подходит “wallah, zon wi,— boli jow laha,— cʼaħannin wallah zon <w>i bo-li jo-w laha cʼaħan-ni-n by.god I(NOM) <1>be say.PF-EVID this-1 lad.OBL(ERG) wood-OBL-GEN *** *** <***>*** ***-*** ***-*** 1 4-***-*** ustar wi,— wit as nacʼ ira?”— boli. ustar w-i wit a-s nacʼ i-ra bo-li master(NOM) 1-be you.sg.GEN 4.do-INF nothing(NOM) 4.be-INTRG say.PF-EVID 1 ***-*** *** ***-*** 4 ***-*** ***-*** 45. «Валлах, это я, — сказал парень, — я плотник. Не нужно ли тебе что-нибудь сделать?” неясно, что значит "это я" “wallah, abuqi,— boli qartli,— bis,— boli,— wallah a-b-u-qi bo-li qart-li b-is bo-li by.god do-3-PF-POT say.PF-EVID hag-OBL(ERG) 3-I.GEN say.PF-EVID *** ***-***-***-*** ***-*** 2-*** ***-*** ***-*** kʼintʼum abas bi”,— boli. kʼintʼum <b>aa-s b-i bo-li chest(NOM) <3>do-INF 3-AUX say.PF-EVID 3 <***>***-*** ***-*** ***-*** 46. «Как же, — сказала ведьма, — мне нужно сделать сундук». неясно, как получается "как же" из абухъи “wallah, abuqi,— boli tow laha,— daki wallah a-b-u-qi bo-li to-w laha daki by.god do-3-PF-POT say.PF-EVID thot-1 lad.OBL(ERG) why *** ***-***-***-*** ***-*** ***-*** 1 *** abōtʼu?”— boli. <b>a-ō-tʼu bo-li <3>do-POT.NEG-NEG say.PF-EVID <***>***-***-*** ***-*** 47. «Что же, — сказал парень, — почему не сделать?» abuli jow laha kʼintʼum. <b>a-u-li jo-w laha kʼintʼum <3>do-PF-EVID this-1 lad.OBL(ERG) chest(NOM) <***>***-***-*** ***-*** 1 3 48. Сделал парень сундук. jow laha kʼintʼum barma, χit̄a tor jo-w laha kʼintʼum b-a-r-ma χit̄a to-r this-1 lad.OBL(ERG) chest(NOM) 3-do-IPF-CVB.LOC then thot-2 ***-*** 1 3 ***-***-***-*** *** ***-*** qartli kʼos eӀrčurši edili jow qart-li kʼos <r>eӀču-r-ši edi-li jo-w hag-OBL(ERG) knife(NOM) <IPF>4.sharpen-IPF-CVB.AUXDEP 4.AUX.PF-EVID this-1 2-*** 4 <***>***-***-*** ***-*** ***-*** owčas. <w>oča-s <1>kill-INF <***>***-*** 49. Пока он его делал, ведьма точила нож, чтобы его убить. kʼintʼum abuli, jow laha jar kʼintʼum <b>a-u-li jo-w laha ja-r chest(NOM) <3>do-PF-CVB this-1 lad.OBL(ERG) this-2 3 <***>***-***-*** ***-*** 1 ***-*** qartlirši boli: qart-li-r-ši bo-li hag-OBL-CONT-ALL say.PF-EVID 2-***-***-*** ***-*** 50. Сделав сундук, парень сказал ведьме: “wallah,— boli,— zōnu sowk̄u,— boli,— os ʟammul wallah bo-li zōn-u <w>sok̄-u bo-li os ʟam-mul by.god say.PF-EVID I(NOM)-and <1>look-PF say.PF-EVID one hole-PL *** ***-*** ***-*** <***>***-*** ***-*** *** 4-*** eχ̄ullak̄us, ūnu sark̄a,— boli,— jak eχ̄u-l-la-k̄us ūn-u <r>sak̄a bo-li jak NPL.stay.PF-INF-INTRG-VERIF you.sg(NOM)-and <2>look(IMP) say.PF-EVID inside ***-***-***-***-*** ***-*** <***>*** ***-*** *** doqӀalli”. do-qӀ-a-lli 2-go-IMP-CVB.IMP ***-***-***-*** 51. «Валлах, я уже посмотрел, не остались ли дырки, а теперь ты залезь в него и посмотри». мне неясно, выделять ли у последнего глагола в императиве -a - с одной стороны, он есть и в перфекте, с другой, мне непонятно, откуда он в перфекте берется еще туманнее морфология проверятельного деепричастия - почему от перфектной основы? может быть, это все-таки не от инфинитива, или необязательно от него? jak orqӀali, sark̄arši erdili jar jak <r>oqӀa-li <r>sak̄a-r-ši <r>edi-li ja-r inside <2>go.PF-CVB <2>look-IPF-CVB.AUXDEP <2>AUX.PF-EVID this-2 *** <***>***-*** <***>***-***-*** <***>***-*** ***-*** qart, jow laha qʼul daq̄Ӏʼuli, jat̄ik daχdili qart jo-w laha qʼul daq̄Ӏʼu-li jat̄ik daχ-di-li hag(NOM) this-1 lad.OBL(ERG) lid(NOM) lock.PF-CVB upside NPL.hit-PF-EVID 2 ***-*** 1 4 ***-*** *** ***-***-*** marqӀʼumu. marqӀʼ-um-u nail-PL-and (3)-***-*** 52. Залезла ведьма и стала смотреть, а парень захлопнул крышку и заколотил ее гвоздями. исправил видимую опечатку в книге - в словаре гвоздь с абруптивом, в тексте без jamum kʼintʼum baχ̄ali, qӀ˳ali χit̄a jow lo jamu-m kʼintʼum ba-χ̄a-li qӀ˳a-li χit̄a jo-w lo that-3 chest(NOM) 3-take.PF-CVB 1.come.PF-EVID then this-1 lad(NOM) ***-*** 3 ***-***-*** ***-*** *** ***-*** 1 jar ɬ̄annarak. ja-r ɬ̄anna-ra-k this-2 woman.OBL-CONT-LAT ***-*** 2-***-*** 53. Потом парень привез этот сундук к этой женщине. “ma,— boli,— zari wit buqʼarin qʼellen ma bo-li zari wit buqʼari-n qʼelle-n take.IMP say.PF-EVID I.ERG you.sg.GEN barley.OBL-GEN measure.OBL-GEN *** ***-*** *** *** 3-*** 3-*** biqʼ˳ma jar qart inžaru daχ̄a”,— boli. biqʼ˳-ma ja-r qart inž-aru da-χ̄a bo-li place-IN this-2 hag(NOM) LOGOPH.NOM-2.R 2-take.PF say.PF-EVID 3-*** ***-*** 2 ***-*** ***-*** ***-*** 54. «На, — сказал он, — вместо твоей меры пшеницы я привез самое ведьму». здесь неясно, субстантивировано ли "самую"; я бы сказал, судя по странному буквальному переводу, что да, и по порядку слов тоже, и что здесь две именные группы [ведьма] и [самая], поэтому приписал местоимению второй номинатив. Сюда же - не логофор это, все-таки, никакой. Обычное эмфатическое "ведьму саму" - у нее нет никакого антецедента ни в клаузе, нигде. erqӀ˳nili jar ɬ̄onnol: “bara,— boli,— was <r>eqӀ˳ni-li ja-r ɬ̄onnol bara bo-li wa-s <2>shiver.PF-EVID this-2 woman(NOM) behold say.PF-EVID you.sg.OBL-DAT <***>***-*** ***-*** 2 *** ***-*** ***-*** ʟʼannut a,— boli,— jamur qart daχ̄a+ da”,— ʟʼan-nu-t a bo-li jamu-r qart d-aχ̄a d-a want-ATR-4 4.do(IMP) say.PF-EVID that-2 hag(NOM) 2-away 2-DO(IMP) ***-***-*** *** ***-*** ***-*** 2 ***-*** ***-*** boli. bo-li say.PF-EVID ***-*** 55. Испугалась женщина и говорит: «Ой, сделай что хочешь, только убери эту ведьму». ha, jow laha χ̄ali diqӀʼ, ōkʼur qʼul daχa+ ha jo-w laha χ̄a-li diqӀʼ ōkʼur qʼul daχa+ well this-1 lad.OBL(ERG) 4.take.PF-CVB ash(NOM) slowly lid(NOM) open *** ***-*** 1 ***-*** 4 *** 4 *** owli, jat̄iši sark̄ut̄ur tor qart, s̄ebek ow-li jat̄i-ši <r>sak̄-u-t̄u-r to-r qart s̄ebe-k 4.DO.PF-CVB upside-ALL <2>look-PF-ATR-2 thot-2 hag(NOM) mouth.IN-LAT ***-*** ***-*** <***>***-***-***-*** ***-*** 2 ***-*** tot diqӀʼ ačuli tʼal+ owli. to-t diqӀʼ ač-u-li tʼal+ ow-li thot-4 ash(NOM) 4.carry.out-PF-CVB send 4.DO.PF-EVID ***-*** 4 ***-***-*** *** ***-*** 56. Тогда взял парень золу и открыл потихонечку крышку, ведьма подняла голову, а он ей в рот золу ивысыпал. вопрос - как интерпретируем -li в сериализованных конструкциях - очевидно, как CVB? os ɬ̄˳ejtʼu minut et̄ili itʼu, jamur qart os ɬ̄˳-ejtʼu minut et̄i-li i-tʼu jamu-r qart one five-4.EMPH minute(NOM) 4.become.PF-EVID.AUXDEP 4.AUX-NEG that-2 hag(NOM) *** ***-*** ?4 ***-*** ***-*** ***-*** 2 dakʼali, marči χ̄˳ara ebt̄ili, jamur dakʼamχur. da-kʼa-li marči χ̄˳ara <b>et̄i-li jamu-r da-kʼa-mχur 2-die.SG.PF-EVID all be.glad <HPL>INCH.PF-EVID that-2 2-die.SG.PF-TEMP2 ***-***-*** *** *** <***>***-*** ***-*** ***-***-*** 57. Не прошло и пяти минут, как ведьма умерла, и все этому обрадовались. “jas̄a χer bitʼu,— boli jar ɬ̄anna,— os jas̄a χer b-i-tʼu bo-li ja-r ɬ̄anna os now profit(NOM) 3-be-NEG say.PF-EVID this-2 woman.OBL(ERG) one *** 3 ***-***-*** ***-*** ***-*** 2 *** eqišowu waq̄ʼuqi jow lo,— boli,— šut̄a eqišo-wu w-aq̄ʼu-qi jo-w lo bo-li šut̄a in.the.evening-and 1-abandon.PF-POT this-1 lad(NOM) say.PF-EVID tomorrow ***-*** ***-***-*** ***-*** 1 ***-*** *** žunabu deqӀʼlit tʼal+ usdiqi”,— boli. žu-n-abu deqӀʼ-li-t tʼal+ us-di-qi bo-li LOGOPH.1.OBL-GEN-3.R road-OBL-SUP send 1.STAND-PF-POT say.PF-EVID ***-***-*** 3-***-*** *** ***-***-*** ***-*** 58. Женщина решила: «Вижу, от него пользы нет, оставлю-ка я этого парня на сегодняшнюю ночь, а завтрапущу его своей дорогой». здесь интересно, что наречие на.ночь присоединяет, по-видимому, атрибут "один", что значит, что это не совсем наречие hā+ ha, owli mut̄ut kummul jar ɬ̄anna, ha ow-li mu-t̄u-t kummul ja-r ɬ̄anna we-ell well 4.do.PF-EVID be.beautiful-ATR-4 food(NOM) this-2 woman.OBL(ERG) *** *** ***-*** ***-***-*** 4 ***-*** 2 jamut išna jarmin ʟʼannu ewdili, jamu-t išna ja-r-mi-n ʟʼannu <w>edi-li that-4 night.LOC this-2-OBL-GEN beloved(NOM) <1>arrive.PF-EVID ***-*** 4 ***-***-***-*** 1 <***>***-*** jamu qӀ˳ali jamut išna. jamu qӀ˳a-li jamu-t išna that.1(NOM) 1.come.PF-EVID that-4 night.LOC *** ***-*** ***-*** 4 59. Женщина приготовила хороший ужин: ведь в эту ночь к ней пришел ее любовник. структура не совсем ясна; возможно, здесь как раз перебив - "в ту ночь... - у нее любовник был - он пришел в ту ночь" - надо проверить тогда связка не в значении "пришел", а в бытийном tʼit̄ut s̄aʕat et̄ili, ʕarabilit jar ɬ̄annan tʼi-t̄u-t s̄aʕat et̄i-li ʕarabi-li-t ja-r ɬ̄anna-n be.small-ATR-4 time(NOM) 4.become.PF-EVID cart-OBL-SUP this-2 woman.OBL-GEN ***-***-*** 4 ***-*** 4-***-*** ***-*** 2-*** bošor qӀ˳ali, ciliš nāqʼukan χōsu χ̄ali. bošor qӀ˳a-li cili-š nāqʼukan χōs-u χ̄a-li man(NOM) 1.come.PF-EVID Azerbaijan-EL many property(NOM)-and 4.take.PF-EVID 1 ***-*** ***-*** *** 4-*** ***-*** 60. А тут как раз приехал на арбе ее муж и привез из Азербайджана много добра. χit̄a jamummuʟʼiš buɬneli jamu ciliš χit̄a jamu-m-mu-ʟʼi-š bu-ɬne-li jamu cili-š then that-1-OBL.1-SUB-EL HPL-flee.PF-EVID that.1 Azerbaijan-EL *** ***-***-***-***-*** ***-***-*** *** ***-*** qӀ˳at̄ummun ɬ̄onnōlu tow ʟʼannowu, qӀ˳a-t̄u-m-mu-n ɬ̄onnōl-u to-w ʟʼanno-wu 1.come.PF-ATR-1-OBL.1-GEN woman(NOM)-and thot-1 beloved(NOM)-and ***-***-***-***-*** 2-*** ***-*** 1-*** imm+ aq̄ʼuli tot owt̄ut kummūlu. imm+ aq̄ʼu-li to-t ow-t̄u-t kummūl-u leave+ abandon.PF-CVB thot-4 4.do.PF-ATR-4 food(NOM)-and *** ***-*** ***-*** ***-***-*** 4-*** 61. Но его жена сбежала от него с любовником, оставив приготовленный ужин. jamut kummūlu soli, jow oqʼert̄owu jamu-t kummūl-u s-o-li jo-w oqʼert̄o-wu that-4 food(NOM)-and 4.hold-PF-CVB this-1 pauper.NOM-and ***-*** 4-*** ***-***-*** ***-*** 1-*** ɬ̄unneli jemimmes χir. ɬ̄un-ne-li jemim-me-s χir 1.flee-PF-EVID that.PL-OBL.PL-DAT behind ***-***-*** ***-***-*** *** 62. Тогда нищий взял с собой эту еду и побежал за ними. ɬ̄unneli, ɬ̄unneli, ɬ̄unneli, os qӀʼ˳ebu ɬ̄un-ne-li ɬ̄un-ne-li ɬ̄un-ne-li os qӀʼ˳e-bu 1.flee-PF-EVID 1.flee-PF-EVID 1.flee-PF-EVID one two-3.R ***-***-*** ***-***-*** ***-***-*** *** ***-*** gaӀntʼilis qӀʼanak uqӀali. gaӀntʼi-li-s qӀʼanak uqӀa-li stack-OBL-DAT between 1.go.PF-EVID 3-***-*** *** ***-*** 63. Он бежал, бежал, бежал и оказался где-то между двух скирд. интересно употребление эссивного къIанак с глаголом 'идти' imik ebdili teb buɬnet̄ib imik <b>edi-li teb bu-ɬne-t̄-ib there <HPL>be.PF-EVID thot.PL HPL-flee.PF-ATR-ATR.PL *** <***>***-*** *** ***-***-***-*** qӀʼ˳ennib. qӀʼ˳e-n-n-ib two-COUNT-ATR-ATR.PL(NOM) ***-***-***-*** 64. Те двое беглецов были там. jemimmeʟʼiš ʟʼinčʼas̄+ ewχdili, ɬ̄unneli jow jemim-me-ʟʼi-š ʟʼinčʼas̄ <w>eχ-di-li ɬ̄un-ne-li jo-w that.PL-OBL.PL-SUB-EL afraid <1>BURN-PF-CVB 1.flee-PF-EVID this-1 ***-***-***-*** *** <***>***-***-*** ***-***-*** ***-*** lo mac̄ʼaši. lo mac̄ʼaši lad(NOM) again 1 *** 65. Парень их испугался и снова побежал. ha kowšuli os kʼoɬ̄annak. ha <w>koš-u-li os kʼoɬ̄an-n-a-k well <1>come.onto-PF-EVID one haystore-OBL-IN-LAT *** <***>***-***-*** *** 4-***-***-*** 66. Попал он в какой-то сарай. tot kummul k˳anši, owχuli ewdili to-t kummul k˳an-ši <w>oχ-u-li <w>edi-li thot-4 food(NOM) eat.IPF-CVB <1>lie.down-PF-CVB.AUXDEP <1>AUX.PF-EVID ***-*** 4 ***-*** <***>***-***-*** <***>***-*** jow lo, baqӀali jat̄ik teb ʟʼannummul, jo-w lo ba-qӀa-li jat̄ik teb ʟʼannum-mul this-1 lad(NOM) HPL-come.PF-EVID suddenly thot.PL beloved-PL(NOM) ***-*** 1 ***-***-*** *** *** 1-*** tejmes jow lowu wak̄uli tej-me-s jo-w lo-wu <w>ak̄u-li thot.PL.OBL-OBL.PL-DAT this-1 lad(NOM)-and <1>see.PF-EVID.AUXDEP ***-***-*** ***-*** 1-*** <***>***-*** witʼu. <w>i-tʼu <1>AUX-NEG <***>***-*** 67. Лег парень и стал есть, и вдруг пришли туда те любовники, но парня они не заметили. морфологически проблематичное слово кьанну - он совмещает черты прилагательного (проясняется w в m перед m в данном контексте), существительного (субстантивный показатель PL) и статива ha, qʼeӀbdili, qʼeӀbdili, qʼeӀbdili jeb, ha <b>qʼeӀdi-li <b>qʼeӀdi-li <b>qʼeӀdi-li jeb well <HPL>sit.down.PF-EVID <HPL>sit.down.PF-EVID <HPL>sit.down.PF-EVID this.PL *** <***>***-*** <***>***-*** <***>***-*** *** χit̄a tow bošormu boli jar ɬ̄annārši: χit̄a to-w bošor-mu bo-li ja-r ɬ̄annā-r-ši then thot-1 man-OBL.1(ERG) say.PF-EVID this-2 woman.OBL-CONT-ALL *** ***-*** 1-*** ***-*** ***-*** 2-***-*** “ʕašura,— boli,— zon was basa ʟʼan ewt̄i?”— boli. ʕašura bo-li zon wa-s basa ʟʼan <w>et̄i bo-li Ashura(NOM) say.PF-EVID I(NOM) you.sg.OBL-DAT when want <1>INCH.PF say.PF-EVID 2 ***-*** *** ***-*** *** *** <***>*** ***-*** 68. Ну, сидели-сидели они, а потом мужчина спросил женщину: «Ашура, когда ты полюбила меня?” “zari χit̄a boqi,— boli tor ɬ̄anna,— un ba,— zari χit̄a bo-qi bo-li to-r ɬ̄anna un ba I.ERG then say.PF-POT say.PF-EVID thot-2 woman.OBL(ERG) you.sg(ERG) say(IMP) *** *** ***-*** ***-*** ***-*** 2 *** *** boli,— zon was basa ʟʼan ert̄i?”— boli. bo-li zon wa-s basa ʟʼan <r>et̄i bo-li say.PF-EVID I(NOM) you.sg.OBL-DAT when want <2>INCH.PF say.PF-EVID ***-*** *** ***-*** *** *** <***>*** ***-*** 69. «Я потом скажу, — ответила женщина, — ты сперва скажи, когда ты меня полюбил?” “un dez,— boli tow bošormu,— čʼut̄u un d-ez bo-li to-w bošor-mu čʼut̄-u you.sg(NOM) 2-I.DAT say.PF-EVID thot-1 man-OBL.1(ERG) jug(NOM)-and *** ***-*** ***-*** ***-*** 1-*** 3-*** abcʼuli, χart̄it̄a, mūši dak̄u,— boli,— <b>acʼ-u-li <r>χat̄i-t̄a mūši{adverb} d-ak̄u bo-li <3>fill-PF-CVB <2>go.POT-TEMP1 UKNOWN 2-see.PF say.PF-EVID <***>***-***-*** <***>***-*** *** *** *** emiš χarāši ʟʼan ert̄i”,— boli. emi-š χarā-ši ʟʼan <r>et̄i bo-li there-EL back-ALL want <2>INCH.PF say.PF-EVID ***-*** ***-*** *** <***>*** ***-*** 70. «Ты мне понравилась, когда шла с полным кувшином, после этого я полюбил тебя», — сказал мужчина. надо привести другой буквальный перевод с расшифровкой оборота "хорошо увидеть" čʼut̄an biqʼ˳ma waӀrtʼowu absuli, derqӀuli: čʼut̄a-n biqʼ˳-ma waӀrtʼo-wu <b>as-u-li d-erqӀ-u-li jug.OBL-GEN place-IN dish(NOM)-and <3>put.on-PF-CVB 2-walk-PF-EVID 3-*** 3-*** 3-*** <***>***-***-*** ***-***-***-*** “jella hura?”— boli. jella hu-ra bo-li thus yes-INTRG say.PF-EVID *** ***-*** ***-*** 71. Взяв на спину блюдо вместо кувшина, пошла она, спрашивая: «Вот так ли?” “hu, wallah”,— boli tow bošormowu. hu wallah bo-li to-w bošor-mo-wu yes by.god say.PF-EVID thot-1 man-OBL.1(ERG)-and *** *** ***-*** ***-*** 1-***-*** 72. «Валлах, так», — сказал мужчина. не совсем ясно, почему на последней NP висит сочинение; моя гипотеза - все это предложение является конвербной клаузой при предыдущем (в которую в свою очередь вставлена косв речь) Что-то типа: "пошла, спрашивая "Так ли?", и он сказал (сказав) "Клянусь, так!" соответственно, это не эвиденциальность, а конверб “ha,— boli,— hinc un ba,— boli tow ha bo-li hinc un ba bo-li to-w well say.PF-EVID now you.sg(ERG) say(IMP) say.PF-EVID thot-1 *** ***-*** *** *** *** ***-*** ***-*** bošormu,— zon was basa ʟʼan ewt̄i?”— boli. bošor-mu zon wa-s basa ʟʼan <w>et̄i bo-li man-OBL.1(ERG) I(NOM) you.sg.OBL-DAT when want <1>INCH.PF say.PF-EVID 1-*** *** ***-*** *** *** <***>*** ***-*** 73. «Ну, теперь ты скажи, когда меня полюбила», — сказал мужчина. “un wez,— boli,— marɬu bosoli, s̄ur+ turawu un w-ez bo-li marɬ-u bo-s-o-li s̄ur+ tura-wu you.sg(NOM) 1-I.DAT say.PF-EVID whip(NOM)-and 3-hold-PF-CVB fur+ hat-and *** ***-*** ***-*** 3-*** ***-***-***-*** *** 4-*** eɬ̄uli, niӀšit udili, χowt̄it̄a, ʟʼan eɬ̄-u-li niӀš-i-t udi-li <w>χot̄i-t̄a ʟʼan 4.lay-PF-CVB horse-OBL-SUP 1.mount.PF-CVB <1>go.POT-TEMP1 want ***-***-*** 3-***-*** ***-*** <***>***-*** *** ewt̄i”,— boli. <w>et̄i bo-li <1>INCH.PF say.PF-EVID <***>*** ***-*** 74. «Я полюбила тебя, когда ты, держа кнут, в папахе ехал верхом на лошади», — сказала она. marɬin biqʼ˳ma oʟʼlin tʼēmu soli, marɬ-i-n biqʼ˳-ma oʟʼ-li-n tʼēm-u s-o-li whip-OBL-GEN place-IN yoke-OBL-GEN wooden.fork(NOM)-and 4.hold-PF-CVB 3-***-*** 3-*** 4-***-*** 4-*** ***-***-*** niӀšin biqʼ˳ma oʟʼlit udili: “jella niӀš-i-n biqʼ˳-ma oʟʼ-li-t udi-li jella horse-OBL-GEN place-IN yoke-OBL-SUP 1.mount.PF-CVB thus 3-***-*** 3-*** 4-***-*** ***-*** *** hura, jella hura?”— boli. hu-ra jella hu-ra bo-li yes-INTRG thus yes-INTRG say.PF-EVID ***-*** *** ***-*** ***-*** 75. Тогда, взяв вместо кнута затычку для ярма, сев вместо лошади верхом на ярмо, он спросил: «Вот так?Вот так?” опять же - надо ли бикъвмак вообще глоссировать “wallah, tʼo,— boli,— wallah, tʼo,— boli χarak wallah tʼo bo-li wallah tʼo bo-li χarak by.god no say.PF-EVID by.god no say.PF-EVID back *** *** ***-*** *** *** ***-*** *** owχuli ewdit̄u tow oqʼermu,— <w>oχ-u-li <w>edi-t̄u to-w oqʼer-mu <1>lie.down-PF-CVB.AUXDEP <1>AUX.PF-ATR.1 thot-1 pauper-OBL.1(ERG) <***>***-***-*** <***>***-***-*** ***-*** 1-*** wallah,— boli,— noӀš doɬuma beӀrs̄̌as bartʼu”,— wallah bo-li noӀš doɬum-a b-eӀrs̄̌a-s b-a-r-tʼu by.god say.PF-EVID horse(NOM) cowshed-IN 3-run-INF 3-do-IPF-NEG *** ***-*** 3 3-*** ***-***-*** ***-***-***-*** boli. bo-li say.PF-EVID ***-*** 76. «Валлах, нет, — вдруг сказал лежавший сзади них нищий, — валлах, лошадь в хлеву не погоняют». ebqӀ˳nili, jeb χit̄a buɬneli jamut biqʼ˳maš. <b>eqӀ˳ni-li jeb χit̄a bu-ɬne-li jamu-t biqʼ˳-ma-š <HPL>shiver.PF-CVB this.PL then HPL-flee.PF-EVID that-4 place-IN-EL <***>***-*** *** *** ***-***-*** ***-*** 3-***-*** 77. Испугались они и убежали оттуда. ak̄u+ kelkan imik owχuli, ak̄ommis χ̄uli ak̄u+ ke-l-kan imik <w>oχ-u-li ak̄ommis χ̄u-li dawn BECOME-INF-TEMP5 there <1>lie.down-PF-EVID in.the.morning 1.stand.up-EVID *** ***-***-*** *** <***>***-***-*** *** ***-*** jow oqʼert̄u, oqʼi+ bos os̄ut duχriqӀaši uqӀali. jo-w oqʼert̄u oqʼi bo-s os̄u-t duχri-qӀa-ši uqӀa-li this-1 pauper.NOM give.IMP SAY-INF other-4 village-INTER-ALL 1.go.PF-EVID ***-*** 1 *** ***-*** ***-*** 4-***-*** ***-*** 78. А нищий проспал там до утра, утром встал и пошел побираться в другое селение. jas̄a bis χabar laqʼ˳+ ebt̄i. jas̄a b-is χabar laqʼ˳+ <b>et̄i now 3-I.GEN story(NOM) finish <3>BECOME.PF *** ***-*** 3 *** <***>*** 79. На этом моему рассказу конец.